Especialistas de oito universidades debaten no campus sobre o papel dos gobernos locais e autonómicos na esfera internacional

Definida como a rama da política que se encarga das relacións entre estados, a diplomacia asociouse historicamente á actuación dos executivos nacionais, como acontecía tamén coa política internacional. Non obstante, nun mundo marcado pola globalización, tanto os gobernos autonómicos como as propias administracións locais levan a cabo múltiples iniciativas de acción exterior, do mesmo xeito que as actuacións de institucións como os parlamentos teñen unha incidencia na esfera internacional. Afondar nas “transformacións e retos aos que se enfronta a diplomacia nun ámbito político caracterizado por múltiples conexións e interdependencias entre os distintos niveis de goberno, así como pola presenza de diversos actores que buscan intervir na política global do século XXI” é, como sinalan os seus promotores, o obxectivo da xornada Gobernos rexionais e locais: tecendo relacións na escena internacional, que este venres se desenvolve na Facultade de Dirección e Xestión Pública. 

Promovida polo grupo permanente Diplomacia(s) Plural(es), da Asociación Española de Ciencia Política e da Adminsitración (AECPA), xunto co Instituto Galego de Análise e Documentación Internacional (Igadi), coa colaboración da facultade e do grupo de investigación Observatorio da Gobernanza G3, nesta xornada participan, de forma presencial e virtual, 15 investigadores e investigadoras de oito universidades españolas. Dirixida polo profesor da facultade pontevedresa Celso Cancela e pola docente da Universidad Loyola Andalucía Paula Lamoso, o seu propósito é a posta en común de diferentes investigacións sobre a acción exterior dos gobernos locais e autonómicos e sobre o papel dos parlamentos como “tribunas morais”, que realizan pronunciamentos sobre cuestións de carácter internacional. 

Das cidades galegas á acción exterior de Euskadi e Cataluña

Estruturada en tres mesas de debate, a xornada abriuse cun relatorio do director do Igadi, Daniel González Palau, sobre a proxección exterior das cidades galegas. Nel, afondou no interese das sete principais urbes pola promoción turística, a “captación de eventos académicos e culturais” ou a promoción económica, para incidir logo en “debilidades” como a falta dunha “planificación estratéxica que dea estabilidade as accións”, realizadas de forma “fragmentada” polos diferentes departamentos dos concellos. Tamén nesta primeira mesa, Andrea Manuela García, do Fondo Galego de Cooperación, abordou o papel da cooperación local neste eido; mentres que Estela Campus, da Universidad Loyola, centrouse no “reto” que supón a migración para os concellos andaluces e o profesor da Universidade Fernando Pessoa Joao Casqueira incidiu na acción exterior das cámaras municipais portuguesas. 

Un segundo bloque puxo o foco na “paradiplomacia” dos gobernos autonómicos, marcada en boa medida pola “promoción económica”, como explica Cancela, mais afectada tamén por cuestións “de carácter máis político”, en casos como o de Cataluña tras o procés. A diplomacia pública e a acción exterior catalá foron o eixo da intervención de Andrea Noferini, da Universitat Pompeu Fabra, mentres que José Luis de Castro, da Universidade do País Vasco (UPV/EHU) abordou a acción exterior do goberno de Euskadi, que “adoptou unha dimensión moi pragmática, centrada en captar investimentos”, explica Cancela. A mesa completouse cos relatorios que Cesar de Prado, da Universidad de Valladolid, e María Isabel Nieto, da Complutense, centraron en Castela e León e Estremadura, respectivamente. 

Os parlamentos como “tribunas morais”

A terceira mesa centrouse na denominada “diplomacia parlamentaria”, o papel das cámaras lexislativas como “tribunas morais, de promoción e difusión de dereitos e valores”, apunta Cancela. O investigador da UVigo presentou nese senso o estudo que está a realizar sobre a diplomacia do Parlamento de Galicia, analizando tanto diferentes declaracións institucionais, aprobadas por unanimidade, como a incidencia internacional que poden ter as visitas de parlamentarios. 

Incidindo nesa mesma idea de “foro moral internacional”, o investigador da Universidad de Zaragoza Stelios Stavridis abordou o papel que xoga neste eido o Parlamento Europeo, mentres que Lamoso puxo o foco nas resolucións adoptadas pola cámara da UE respecto de Gaza. Por outra banda, o labor das cámaras lexislativas como “promotoras de dereitos fundamentais na era dixital” centrou a intervención de  Mónica Velasco, investigadora do Instituto Europeo de Estudos Internacionais.